Współpraca jest ważnym elementem nauki. Podnosi motywację studentów i prowokuje do krytycznego, twórczego myślenia, ponieważ obliguje uczniów do znalezienia wspólnego rozwiązania danego problemu czy zadania; wymaga jednocześnie pracy samodzielnej, jak i współdziałania; zmusza do wyrażania opinii i krytycznego spojrzenia na wypracowane rozwiązanie; do scalania różnych opinii i formułowania wniosków ogólnych.

Prawie zawsze, gdy zbierze się grupa osób, dochodzi do wymiany poglądów, rodzą się nowe pomysły i kształtują nowe umiejętności. Uważa się, że praca grupowa sprzyja uczeniu się (np. rozwiązywanie problemów, lepsze zapamiętywanie i utrzymywanie się wiedzy, większa produktywność, tworzenie skomplikowanych pojęć i wnioskowania, przekazywanie wiedzy, wspólne definiowanie znaczeń, słuchanie i analiza argumentów, wyrażanie swoich opinii, wyjaśnianie własnego punktu widzenia i negocjowanie znaczeń), ale i kształtowaniu emocji (polepszenie relacji interpersonalnych, silniejsze wsparcie grupowe dla jednostek, przypisywanie sukcesu i porażki zadaniom, większa ciekawość, zwiększona motywacja, większe zaangażowanie w uczenie się). Nie bez znaczenia są także umiejętności “operacyjne” - podział ról w grupie, wyznaczanie terminów i ich pilnowanie, egzekwowanie wykonania zadań itp. Typowe ćwiczenia grupowe to np. stworzenie planu finansowego, opracowanie rekomendacji czy raportu, ustalenie zasad itp.

Ponieważ w praktyce umiejętności związane z pracą w grupie są coraz istotniejsze (choćby z perspektywy kariery zawodowej), metody bazujące na współpracy (także online) pozwolą na rozwijanie kluczowych “grupowych” umiejętności, związanych również z pogłębionym uczeniem się. Skoro Internet to Sieć społeczna warto wykorzystać jego możliwości do wspierania rozwoju dodatkowych kompetencji.

Sukces ćwiczeń opartych na pracy grupowej leży w wyposażeniu członków grupy w wiedzę na temat procesu tworzenia i działania mechanizmów grupowych oraz na starannym zaprojektowaniu środowiska uczenia się w obszarze aktywności, materiałów i technologii.

Projektując ćwiczenia grupowe, warto wziąć pod uwagę dynamikę grupy:

Etap 1 - tworzenie się grupy: Członkowie grupy są pozytywnie nastawieni do nowej formy pracy, co nie wyklucza, że mogą pojawić się także obawy przed “nowym”. Pojawia się wiele pytań dotyczących sposobu pracy, zadania, oczekiwań, oceny, etc. Najwięcej energii grupa poświęca na wypracowanie zasad współdziałania, pojawia się kontrakt (o tym poniżej). Nie ma co liczyć na skupienie się na stronie merytorycznej zadania (ćwiczenia).

Etap 2 - burzy i naporu: na tym etapie rozpoczyna się praca w kierunku osiągnięcia wyznaczonych celów i ich ewentualna weryfikacja (np. zbyt lub niedostatecznie ambitne cele). Pojawia się więc ryzyko frustracji i konfliktów oraz potrzeba przeformułowania i krytycznego podejścia do wstępnych założeń, co jednak prowadzi do wytworzenia się i/lub weryfikacji zasad i norm.

Etap 3 - stabilizacja: praca w grupie nabiera realnych kształtów, członkowie grupy są zaangażowani, wymieniają opinie i dyskutują, czują, że zbliżają się do osiągnięcia założonych celów. Na tym etapie grupa opanowała mechanizmy współpracy, dzięki czemu produktywność jest znacznie wyższa.

Etap 4 - dalszy postęp: dominuje poczucie satysfakcji z wykonywanej pracy. Członkowie grupy są świadomi mocnych i słabych stron ich pracy, ale jednocześnie czują, że osiągnięte efekty to coś więcej niż suma indywidualnej pracy. Role w grupie są bardziej płynne, a różnice charakteryzujące poszczególnych członków grupy są postrzegane jako czynnik wzmacniający produktywność.

Etap 5 - kończenia i prezentacji efektów, na którym członkowie grupy dokonują końcowej oceny swoich osiągnięć. Towarzyszyć temu może poczucie satysfakcji lub straty, stąd poziom motywacji i zaangażowania w prace końcowe może być zróżnicowany. Na tym etapie członkowie grupy powinny być świadomi “lekcji, jakiej się nauczyli”.

Projektowanie ćwiczenia, a nade wszystko zaplanowanie sensownych reakcji moderatora na każdym z etapów pozwoli na sprawne zrealizowanie zamierzonego celu dydaktycznego. Jednym ze sposobów organizacji pracy grupowej jest stworzenie kontraktu grupowego (reguły pracy w grupie wypracowane przez jej członków). Podczas projektowania e-tywności zwracaliśmy mocno uwagę na element interakcji uczestników, co ma na celu budowanie poczucia uczestnictwa w grupie. Zawsze zadaniem moderatora jest stworzenie przyjaznego środowiska pracy, czasem zatem będzie musiał on zaplanować terminy lub rozdzielić role, jeśli grupa sobie z tym nie radzi.

E-tywności grupowe mogą zatem obejmować:

• studia przypadków, analizę sytuacji, zaprojektowanie produktu;
• identyfikację ról w grupie;
• przeprowadzenie wspólnych badan, ewaluacji;
• wspólne podjęcie decyzji, wypracowanie rozwiązania;
• stworzenie listy zadań, czynności, procedur;
• wspólne przygotowanie prezentacji rezultatów.